Bieżące informacje

Handel ludźmi jest formą współczesnego niewolnictwa i poważnym przestępstwem rażąco naruszającym podstawowe prawa człowieka

Data publikacji 02.02.2024

Handel ludźmi jest formą współczesnego niewolnictwa i poważnym przestępstwem rażąco naruszającym podstawowe prawa człowieka, którego istotą jest wykorzystanie człowieka nawet za jego zgodą, przy użyciu wskazanych w kodeksie karnym metod i środków. Jest zbrodnią naruszającą niezbywalne prawo każdego człowieka do godności zagwarantowanej przez liczne porozumienia międzynarodowe, w tym dyrektywy unijne, a także przez Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej.

Przestępstwo handlu ludźmi to współczesna forma niewolnictwa i stanowi jedną z najcięższych zbrodni, godzącą w podstawowe wartości człowieka, jakimi są wolności i godność ludzka. To proceder, którego ofiarą może stać się każdy z nas, bez względu na wiek, płeć czy też status społeczny. Może przybierać różne formy, dlatego ważne jest byśmy wiedzieli o nim jak najwięcej.

Za handel ludźmi mogą być uznane wyłącznie czynności sprawcze wskazane wprost w art. 115 § 22 kodeksu karnego, t.j.:

  1. werbowanie (nakłanianie, zjednywanie, zaciąganie),

  2. transport (przemieszczanie, przewożenie z zastosowaniem środków komunikacji),

  3. dostarczanie (umieszczanie w innym miejscu),

  4. przekazywanie (powierzanie, dawanie w celu dysponowania),

  5. przechowywanie (zatrzymywanie w jednym miejscu, przetrzymywanie w ukryciu)

  6. lub przyjmowanie osoby (zatrzymywanie przekazanej osoby).

Istotnym jest przy tym, że w celu wypełnienia znamion przestępstwa handlu ludźmi, wymienione wyżej czynności powinny zostać zrealizowane z zastosowaniem:

  • przemocy lub groźby bezprawnej,

  • uprowadzenia,

  • podstępu,

  • wprowadzenia w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania,

  • nadużycia stosunku zależności, wykorzystania krytycznego położenia lub stanu bezradności,

  • udzielenia albo przyjęcia korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy osobie sprawującej opiekę lub nadzór nad inną osobą.

Niezbędnym elementem w przypadku zakwalifikowania czynu jako wypełniającego znamiona przestępstwa handlu ludźmi jest również podjęcie określonego działania przez sprawcę w celu wykorzystania innej osoby, nawet za jej zgodą w różnych formach seksualnego wykorzystania (w tym w pornografii i w prostytucji), w pracy lub usługach o charakterze przymusowym, w żebractwie, w niewolnictwie oraz wszelkich innych formach wykorzystania poniżających godność człowieka lub w celu pozyskania komórek, tkanek lub narządów wbrew przepisom ustawy. Należy podkreślić przy tym, że jeżeli zachowanie sprawcy dotyczy małoletniego stanowi ono handel ludźmi, nawet gdy nie zostały użyte wyżej wymienione metody lub środki.

Przestępstwo handlu ludźmi jest w Polsce zagrożone karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 (art. 189a Kodeksu karnego), a zatem stanowi zbrodnię. Z uwagi na wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu karalne jest również przygotowanie do popełnienia tego przestępstwa (czyn zagrożony karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5).

Ofiara tego przestępstwa, poza nielicznymi wyjątkami, nie godzi się na wykorzystanie albo przynajmniej nie akceptuje skali wykorzystania
(np. godzi się na prostytucję, ale nie w tak drastycznych formach, jakie narzucają sprawcy). Ów sprzeciw ofiary najczęściej powoduje, że są w stosunku do niej popełniane kolejne czyny zabronione takie jak:

  • pozbawienie wolności (art. 189 kk),uszkodzenie ciała, pobicie (art. 156 kk i nast.),

  • groźby karalne (art. 190 § 1 kk),

  • zmuszanie do określonego zachowania art. 191 § 1 kk (do żebractwa, kradzieży),

  • zmuszanie do uprawiania prostytucji, nakłanianie (art. 203 kk, art. 204 kk),

  • utrwalanie wizerunku nagiej ofiary lub ofiary w trakcie czynności seksualnej poprzez użycie przemocy, groźby, podstępu (art. 191a § 1 kk), często w celu późniejszego szantażu,

  • kradzież lub zatrzymanie dokumentów tożsamości (art. 275§1 kk, art. 276kk),

  • bezprawne pobieranie organów lub tkanek (art. 44 ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów – udział w bezprawnym przeszczepianiu i obrocie narządami),

  • aplikowanie narkotyków (przestępstwa z ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii).

Nigdy nie bądź obojętny na ludzką krzywdę. Jeśli masz jakiekolwiek podejrzenia lub informacje, że ktoś może potrzebować pomocy niezwłocznie poinformuj policję. Jeśli sam stałeś się ofiarą szantażu, gróźb, bądź zagraża Ci niebezpieczeństwo, a pracodawca odebrał Twoje dokumenty lub pieniądze natychmiast skontaktuj się z policją lub polskim konsulatem.

Gdzie uzyskasz pomoc:

Policja pod numerem alarmowym 112

KRAJOWE CENTRUM INTERWENCYJNO-KONSULTACYJNE DLA OFIAR HANDLU LUDŹMI (KCIK)

tel. + 48 22 628 01 20

e-mail: kcik@strada.org.pl

www.kcik.pl

BIURO KRYMINALNE KOMENDY GŁÓWNEJ POLICJI

tel. + 48 664 974 934

e-mail: handelludzmibsk@policja.gov.pl

kom. Agnieszka Goguł
Oficer Prasowy Komendanta Powiatowego Policji w Zgorzelcu

Powrót na górę strony